EN/TH
EN/TH
กลุ่มขับเคลื่อน>ผ-การติดตามปรากฎการณ์ของข่าวเฟคนิวส์ COVID-19-เผชิญวาส ศรีชัย
ผ-การติดตามปรากฎการณ์ของข่าวเฟคนิวส์ COVID-19-เผชิญวาส ศรีชัย
ผู้วิจัย : ดร.เผชิญวาส ศรีชัย   โพสต์ เมื่อ 02 พฤศจิกายน 2023
จำนวนผู้เข้าชม 93 ครั้ง, จำนวนดาวน์โหลด 1 ครั้ง

การศึกษาเรื่อง “คนไทย 3.0 สู้เฟคนิวส์และรับมือภาวะฟุ้งกระจายของข่าวสารในช่วงวิกฤติไวรัส COVID-19 (ระยะที่ 3)” ส่วนที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามปรากฎการณ์ของข่าว COVID-19 ในเรื่องเกี่ยวกับวัคซีนยารักษาผู้ติดเชื้อและมาตรการของรัฐ ฯลฯ โดยกำหนดขอบเขตของประเด็นการศึกษา คือ ขอบเขตด้านสุขภาพ ขอบเขตด้านสังคม ขอบเขตด้านเศรษฐกิจ ขอบเขตด้านการเมือง เครื่องมือที่ใช้ใน การศึกษาได้แก่ การระดมสมองเพื่อติดตามความเคลื่อนไหวของข่าวปลอมตามขอบเขตของประเด็นการศึกษา และการวิเคราะห์การเคลื่อนไหวของข่าวจากแต่ละประเภทในแต่ละมิติผลกระทบ 4 ด้าน ได้แก่ (1) มิติสุขภาพ (2) มิติเศรษฐกิจ (3) มิติสังคม และ (4) มิติการเมือง ในช่วงระยะเวลาเดือนกันยายนถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2564

จากการติดตามความเคลื่อนไหวของเฟคนิวส์นิวส์ในระยะที่ 3 พบว่า ระยะเวลาของการเป็นข่าวปลอมสั้นลง โดยระยะสั้นที่สุดอาจลดลงเหลือเพียง 24 ชั่วโมงเท่านั้นเนื่องจากได้รับการแก้ไขและชี้แจงโดยหน่วยงานผู้รับผิดชอบ และ/หรือ นักวิชาการ สื่อมวลชนที่ร่วมกันตรวจสอบ นอกจากนี้ยังพบว่าประชาชนไม่ตื่นกลัวต่อข่าวเฟคนิวส์เท่ากับช่วงการระบาดระยะแรก นอกจากนี้ยังพบว่าเฟคนิวส์นิวส์ในการศึกษาระยะที่ 3 นี้มีลักษณะทั้งเป็นข้อมูลที่ผิด (misinformation) คือข้อมูลที่ปลอมขึ้นมาหรือเป็นเท็จแต่คนที่เผยแพร่เชื่อว่าเป็นความจริง ข้อมูลที่บิดเบือน (disinformation) คือข้อมูลที่บิดไปจากความจริงและคนที่เผยแพร่เองรู้แก่ใจว่าไม่เป็นความจริง เป็นเจตนาโกหกแฝงเจตนาไม่ดีและต้องการทำร้ายผู้ปรากฎในข่าวหรือผู้รับรับข่าวสารให้หลงเชื่อหรือเสียหายและข้อมูลที่แฝงเจตนาร้าย (malinformation) คือข้อมูลที่มีพื้นฐานของความจริงแต่ถูกนำไปใช้เพื่อทำร้ายบุคคล องค์กร หรือประเทศโดยแฝงเจตนาไม่ดี