ข้าวเป็นพืชคู่บ้านคู่เมืองของประเทศไทยมาช้านาน แต่เดิมชาวนาไทยปลูกข้าวไว้บริโภคเป็นหลัก หากมีผลผลิตเหลือจึงนําไปแลกเปลียนเป็นสินค้าอื่น ๆ เพื่อบริโภคหรือขายเป็นเงินตรา การทํานาจึงเป็นทั้งวิถีชีวิตและเป็นแหล่งอาหารและรายได้สําหรับยังชีพของชาวนาที่ได้รับสมญาว่าเป็นกระดูกสันหลังของชาติซึ่งในปัจจุบันมีกว่า 4 ล้าน ครัวเรือน มีพื้นที่นากว่า 60 ล้านไร่ มีมูลค่าผลผลิตรวมปีละกว่าสามแสนล้านบาทและยังสร้างรายได้จากการส่งออกอีกปีละกว่าแสนล้านบาท ไทยเคยเป็นผู้ส่งออกข้าวเป็นอันดับ 1 ของโลก และข้าวหอมมะลิของไทยเคยได้ชื่อว่าเป็นข้าวที่มีคุณภาพดีที่สุดในโลกแต่ปัจจุบันสถานการณ์เปลี่ยนไป ข้าวไทยต้องเผชิญกับคู่แข่งที่มีความได้เปรียบในตลาดโลก ข้าวหอมของประเทศเพื่อนบ้านก็ชนะการประกวดได้เป็นที่ 1 ของโลก ประเทศนําเข้าต่างก็พัฒนาการผลิตข้าวของตนเพื่อให้พึ่งพาตนเองได้มากขึ้น รวมทั้งยังมีปัจจัยอื่น ๆ อีกหลายอย่างที่ข้าวไทยจะต้องเผชิญ ข้าวไทยจะเป็นอย่างไรในอนาคตเป็นคําถามสําคัญสําหรับประเทศไทย ส่วนนี้จะเสนอมุมมองของคณะผู้เขียนต่อทิศทางในอนาคตของข้าวและอุตสาหกรรมข้าวของไทย
อ่านรายงานฉบับสมบูรณ์ได้ที่ มองอนาคตระบบการให้ทุนสนับสนุนการวิจัยทางการเกษตร : กรณีข้าว มันสำปะหลัง และอ้อย-อารันต์ พัฒโนทัย และคณะ