EN/TH
EN/TH
กลุ่มส่องโลกปริทรรศน์>พ-การซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์: การพนันกับความเสี่ยงรูปแบบใหม่ในยุค 4.0-พงศกร สงวนศักดิ์ และปลายฟ้า นามไพร
พ-การซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์: การพนันกับความเสี่ยงรูปแบบใหม่ในยุค 4.0-พงศกร สงวนศักดิ์ และปลายฟ้า นามไพร
ผู้วิจัย : พงศกร สงวนศักดิ์ และปลายฟ้า นามไพร   โพสต์ เมื่อ 18 กรกฎาคม 2022
จำนวนผู้เข้าชม 518 ครั้ง, จำนวนดาวน์โหลด 252 ครั้ง

งานวิจัยเรื่อง การซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์: การพนันกับความเสี่ยงรูปแบบใหม่ในยุค 4.0 มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อทําความเข้าใจโครงสร้างของการซื้อ-ขายสลากกินแบ่งรัฐบาลออนไลน์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการพนันในยุคดิจิทัล 2) เพื่อทําความเข้าใจพฤติกรรมและความคิดของกลุ่มคนที่นิยมซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลออนไลน์3) เพื่อวิเคราะห์ว่าการซื้อ-ขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์ทําให้ผู้ที่เล่นพนันสลากกินแบ่งรัฐบาลมีความเสี่ยงในชีวิตมากขึ้นกว่าการซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบเดิมหรือไม่อย่างไร

งานศึกษาครั้งนี้เก็บข้อมูลจากประชากรจํานวน 64 ตัวอย่าง แบ่งเป็นผู้ซื้อสลากฯ แบบออนไลน์ 40 คน ผู้ขายสลากฯ แบบออนไลน์ 19 คน ผู้ขายสลากฯ แบบเดิม (แบบแผง) 4 คน และผู้ขายหวยใต้ดินออนไลน์ 1 คน โดยผู้ซื้อและผู้ขายสลากฯ แบบออนไลน์เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์โดยใช้แบบสัมภาษณ์ส่วนผู้ขายแบบเดิม รวมถึงผู้ซื้อและผู้ขายแบบออนไลน์บางส่วนที่มีประเด็นที่น่าสนใจ ใช้วิธีการเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) การคัดเลือกตัวอย่างเป็นแบบเฉพาะเจาะจง เลือกจากกลุ่มคนที่ซื้อและขายสลากฯ แบบออนไลน์ จากนั้นใช้การสุ่มตัวอย่างแบบสโนว์บอล (Snowball Sampling) เพื่อเลือกตัวอย่างให้ได้ครบจํานวนที่ต้องการ นอกจากนั้นยังมีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงในกลุ่มคนที่ขายสลากฯ แบบเดิมและคนที่ขายหวยใต้ดินออนไลน์เพื่อทําการสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อให้ได้ข้อมูลมาเปรียบเทียบกับการขายสลากฯ แบบออนไลน์ และในส่วนของระบบโครงสร้างการซื้อ-ขายสลากกินแบ่งรัฐบาลออนไลน์เก็บข้อมูลโดยการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) เป็นวิธีการหลัก

ผลการศึกษาพบว่า การเกิดขึ้นของการขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์เกิดจากการมองเห็นช่องทางทางธุรกิจของคนรุ่นใหม่ที่ต้องการทํากําไรจากการขายสลากกินแบ่งรัฐบาล โดยการสร้างแพลตฟอร์มออนไลน์มาอํานวยความสะดวกให้กับผู้คนได้ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลได้อย่างสะดวกสบายมากขึ้น วิธีการคือนําสลากกินแบ่งรัฐบาลมาสแกนแล้วขายบนแพลตฟอร์มออนไลน์จากการเก็บข้อมูลพบว่า กลุ่มผู้ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงวัยทํางาน โดยอายุเฉลี่ยที่เริ่มเล่นการพนันคือ 23 ปี ซึ่งเป็นวัยที่เพิ่งจบมหาวิทยาลัยและเริ่มทํางาน เหตุผลหลักที่ทําให้เริ่มเล่นหวยคือ 1. คนรอบข้างเล่นอยู่แล้ว เช่น พ่อ แม่ญาติพี่น้อง เพื่อน ดังนั้นจึงเห็นว่า การเล่นหวยเป็นเรื่องปกติ2. อยากลองเสี่ยงโชค ซึ่งสอดคล้องกับช่วงวัยที่เป็นช่วงในการทํางานเก็บเงินด้วยตนเอง ในส่วนของกลุ่มผู้ขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์ พบว่าส่วนใหญ่คือ ผู้หญิงวัยทํางาน เช่นเดียวกับกลุ่มผู้ซื้อ การเข้ามาวงการการขายสลากฯ แบบออนไลน์นั้น เข้ามาในฐานะการทําเป็นอาชีพเสริม ไม่ได้เข้ามาในฐานะเป็นนักพนัน เพราะจากการเก็บข้อมูลพบว่า กลุ่มคนขายนี้ไม่ได้ชอบเล่นการพนันเป็นประจํา สําหรับการซื้อหวยหรือสลากกินแบ่งรัฐบาลที่ผ่านมาก็ซื้อแบบเป็นครั้งคราวและเล่นด้วยจํานวนเงินที่น้อยมาก เมื่อเทียบกับรายได้ของตนเอง ในด้านวัฒนธรรมการซื้อขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบออนไลน์พบว่า สลากกินแบ่งรัฐบาลที่ขายบนแพลตฟอร์มออนไลน์ได้รับความนิยมอย่างมากในเวลาอันรวดเร็ว (ราว 1 ปีกว่าๆ หลักจากเกิดขึ้นครั้งแรก) สาเหตุสําคัญก็คือ การขายสลากในรูปแบบดังกล่าวสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ที่ใช้โทรศัพท์มือถือเป็นเครื่องมือหลักในการดําเนินชีวิต ไม่ว่าจะเป็นด้านการทํางานหรือการพักผ่อนหย่อนใจ กล่าวได้ว่าผู้คนในยุคปัจจุบันมีวิถีชีวิตที่สัมพันธ์กับโลกออนไลน์อย่างเข้มข้น ดังนั้นการนําสลากกินแบ่งรัฐบาลมาสแกนขายบนแพลตฟอร์มออนไลน์จึงตอบโจทย์วิถีชีวิตเช่นนี้อย่างมาก ทั้งการซื้อเพื่อเสี่ยงโชค (ซื้อด้วยจํานวนเงินที่น้อย แต่หวังได้รางวัลใหญ่) และการทําเป็นอาชีพเสริมในสถานการณ์ที่ได้รับผลกระทบด้านรายได้จากสถานการณ์โควิด อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกกลุ่มคนที่จะนิยมหรือเข้าสู่วงการซื้อขายสลากฯ แบบออนไลน์นี้ จากการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแบบใบหรือตามแผงจํานวนหนึ่งพบว่า วัฒนธรรมการซื้อขายสลากฯ แบบเดิม (แบบใบ) ยังดําเนินอยู่อย่างเข้มข้น ไม่ได้รับผลกระทบใดๆ จากการเกิดขึ้นของสลากสแกนบนโลกออนไลน์ ซึ่งการซื้อขายสลากฯ แบบเดิมนั้นจะสัมพันธ์กับวิถีชีวิตบนโลกออฟไลน์เป็นหลัก คือ ผูกติดกันด้วยความสัมพันธ์แบบรู้จักกัน หรือรู้ว่ามีที่ตั้งทางกายภาพที่ชัดเจน ต่างจากการซื้อขายแบบออนไลน์ที่ส่วนใหญ่สัมพันธ์กันผ่านแพลตฟอร์มบนโลกออนไลน์ ไม่เกี่ยวข้องกับพื้นที่ทางกายภาพและความสัมพันธ์แบบรู้จักกัน

ในด้านความเสี่ยง ทั้งผู้ซื้อและผู้ขายสลากกินแบ่งแบบรัฐบาลมองว่า การซื้อขายแบบออนไลน์นั้นมีความเสี่ยงต่อตนเองน้อย ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ 1. ซื้อด้วยจํานวนเงินที่ไม่สูงมากแต่หวังรางวัลที่สูงกว่า 2. มีความเชื่อมั่นต่อระบบว่าตนเองจะไม่โดนโกง อีกทั้งในการซื้อ/ขายสลากฯ แบบออนไลน์มักจะเริ่มต้นจากคนใกล้ตัว และระบบของการซื้อขายบนแพลตฟอร์มเองจะช่วยให้เกิดการจ่ายเงินในทันทีทันใด ขณะเดียวกันมุมมองต่อการพนันจากการซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลนั้นเป็นการพนันที่มีความเสี่ยงต่ํา เนื่องจากการออกรางวัลเพียงเดือนละสองครั้ง ความถี่ไม่สูง สอดคล้องกับความคิดจากการประเมินตนเองของผู้ซื้อว่า ตนเองนั้นไม่ได้เป็นผู้ที่ติดการพนัน และการเล่นพนันของตนเองนั้นเป็นหนึ่งในการจัดการกับความเสี่ยง มากกว่าจะเป็นการเพิ่มความเสี่ยง