อีกหนึ่งเสาหลักที่สำคัญของดัชนีจังหวัดภิวัตน์ คือ เสาหลักที่ 3 "สุขภาพและอนามัย" ซึ่งถือว่ามีความสำคัญต่อการพัฒนาการคุณภาพชีวิตและช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยวในแต่ละจังหวัดเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นปัจจัยพื้นฐานที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของประชาชนและความเชื่อมั่นของนักท่องเที่ยว

เสาหลักที่ 3 ประกอบไปด้วย 4 ตัวชี้วัด คือ 1) ความหนาแน่นของแพทย์ 2) ความหนาแน่นของโรงพยาบาล (เตียง) 3) การเกิดโรคติดต่อ 4)การเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)

5 จังหวัดแรกที่ถูกจัดให้มีความสามารถในการจัดการด้านสุขภาพและอนามัยสูงสุด จะมีความโดดเด่นในตัวชี้วัดที่กล่าวมาอย่างน้อย 1 ตัวชี้วัด เช่น เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีความหนาแน่นของแพทย์สูงที่สุดในประเทศ และมีความหนาแน่นของโรงพยาบาลมากที่สุดเป็นอันดับ 2 ของประเทศ

การมีระบบสาธารณสุขที่ดี การจัดการสุขาภิบาลที่ได้มาตรฐาน และสภาพแวดล้อมที่สะอาด จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคระบาด สร้างความมั่นใจในความปลอดภัยและสุขอนามัยแก่นักท่องเที่ยว ส่งผลให้เกิดภาพลักษณ์ที่ดีและการตัดสินใจเดินทางมาท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ การให้ความสำคัญกับสุขภาพและอนามัยยังนำไปสู่การพัฒนาบุคลากรในภาคการท่องเที่ยวให้มีสุขภาพดีและมีประสิทธิภาพในการทำงาน ซึ่งจะส่งผลดีต่อการบริการและประสบการณ์โดยรวมของนักท่องเที่ยว อันนำไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืนของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในจังหวัดนั้นๆ